Dị ứng ở trẻ em là gì ?
Dị ứng ở trẻ em là phản ứng bất thường của hệ thống miễn dịch đối với những thứ thường là vô hại đối với hầu hết mọi người. Khi trẻ bị dị ứng với một thứ gì đó, hệ thống miễn dịch sẽ nhầm tưởng rằng chất này đang gây hại cho cơ thể.
Các chất gây ra phản ứng dị ứng – chẳng hạn như một số thực phẩm, bụi, phấn hoa thực vật hoặc thuốc – được gọi là chất gây dị ứng.
Nguy cơ dị ứng ở trẻ như thế nào ?
Dị ứng thường là do di truyền, nghĩa là có thể truyền qua gen từ bạn sang bé của bạn. Nhưng không phải em bé nào của bạn cũng chắc chắn mắc bệnh, chỉ là khả năng sẽ cao hơn những đứa trẻ khác.
Mặt khác, một số trẻ bị dị ứng ngay cả khi gia đình không có ai bị dị ứng và những đứa trẻ bị dị ứng có khả năng dị ứng cả về hô hấp lẫn bệnh ngoài da.
Nguyên nhân gây ra dị ứng ở trẻ em
Các chất gây dị ứng phổ biến trong không khí
Một số chất dễ khiến mọi người bị dị ứng nhất thường tồn tại trong không khí như:
- Mạt bụi là loài côn trùng cực nhỏ sống xung quanh chúng ta và ăn hàng triệu tế bào da chết bong ra khỏi cơ thể chúng ta mỗi ngày. Chúng là thành phần dị ứng chính của bụi nhà. Mạt bụi hiện diện quanh năm và sống trong bộ đồ giường, vải bọc và thảm.
- Phấn hoa là nguyên nhân chính gây ra dị ứng (dị ứng phấn hoa thường được gọi là sốt cỏ khô hoặc sốt hoa hồng). Cây cối, cỏ dại thải ra những hạt nhỏ bé này vào không khí để bón cho các cây khác. Dị ứng phấn hoa thường theo mùa và loại phấn hoa. Vậy nên người bị dị ứng phấn hoa sẽ xác định được thời điểm các triệu chứng sẽ xảy ra.
Việc đo lượng phấn hoa trong không khí và có thể giúp những người bị dị ứng dự đoán các triệu chứng của họ có thể tồi tệ đến mức độ nào. Số lượng phấn hoa thường cao hơn vào buổi sáng và vào những ngày ấm áp, khô ráo, gió mát và thấp nhất khi trời se lạnh và ẩm ướt.
Nấm mốc
Nấm mốc phát triển mạnh cả trong nhà và ngoài trời với khí hậu ấm áp, môi trường ẩm ướt. Ngoài trời, nấm mốc có thể được tìm thấy ở những khu vực thoát nước kém, chẳng hạn như trong đống lá mục nát hoặc đống phân trộn, bãi rác.
Trong nhà, nấm mốc phát triển mạnh ở những nơi tối tăm, kém thông gió như phòng tắm, tầng hầm ẩm thấp. Nấm mốc có xu hướng phát triển theo mùa, nhưng một số có thể mọc quanh năm, đặc biệt là những loài nấm mốc ở trong nhà.
Vật nuôi
Chất gây dị ứng là do lông vật nuôi (những mảnh da nhỏ bị rụng) và nước bọt của động vật gây ra. Khi vật nuôi tự liếm, nước bọt sẽ dính vào lông hoặc lông của chúng. Khi nước bọt khô đi, các hạt protein sẽ bay vào không khí và xâm nhập vào các loại vải trong nhà.
Nước tiểu của vật nuôi cũng có thể gây dị ứng theo cách tương tự khi nó dính vào da hoặc lông trong không khí hoặc khi vật nuôi đi tiểu vào chỗ không được vệ sinh sạch sẽ.
Đó là lý do vì sao bác sĩ khuyến cáo không nên nuôi chó mèo khi trẻ còn quá bé. Trẻ nhỏ thường nhạy cảm và dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, việc nuôi chó mèo sẽ khiến bé bị ốm nhiều hơn do bệnh viêm mũi dị ứng.
Gián
Gián cũng là một chất gây dị ứng chính trong gia đình, gián là nguyên nhân chủ yếu khiến trẻ mắc bệnh hen suyễn.
Các chất gây dị ứng thực phẩm phổ biến ở trẻ
Dị ứng thực phẩm ở trẻ xảy ra chủ yếu với các bé dưới 3 tuổi. Dưới đây là một số loại thực phẩm dễ khiến trẻ bị dị ứng như: sữa bò, trứng, cá và động vật có vỏ, đậu phộng và hạt cây, đậu nành ….
Sữa bò (hoặc đạm sữa bò)
Đa số trẻ em dưới 3 tuổi bị dị ứng thường do protein có trong sữa bò và sữa công thức làm từ sữa bò. Hầu hết các loại sữa công thức đều có nguồn gốc từ sữa bò. Protein sữa cũng có thể là một thành phần ẩn trong thực phẩm chế biến sẵn.
Trứng
Dị ứng trứng có thể là một thách thức lớn đối với bạn. Trứng được sử dụng trong nhiều loại thực phẩm mà bé yêu của bạn sẽ ăn – và trong nhiều trường hợp, chúng là nguyên liệu “ẩn”, ví dụ như bánh bông lan.
Cá và động vật có vỏ
Những chất gây dị ứng này là một số thực phẩm phổ biến hơn ở người lớn, tuy nhiên trẻ em cũng vẫn có nguy cơ bị dị ứng. Cá và động vật có vỏ thuộc các họ thực phẩm khác nhau, vì vậy bị dị ứng với một loại không nhất thiết có nghĩa là bé sẽ bị dị ứng với loại còn lại.
Đậu phộng và hạt cây
Dị ứng đậu phộng đang gia tăng và dị ứng với các loại hạt cây chủ yếu như hạnh nhân, óc chó, hồ đào, quả phỉ và hạt điều.
Đậu nành
Dị ứng đậu nành phổ biến ở trẻ sơ sinh. Nhiều trẻ bị dị ứng với sữa bò cũng bị dị ứng với protein trong sữa công thức từ đậu nành. Protein đậu nành thường là một thành phần ẩn trong thực phẩm chế biến sẵn.
Bé của bạn có thể mới chỉ đang bú sữa mẹ, nhưng những gì mẹ ăn sẽ ảnh hưởng tới bé. Vậy nên khi mẹ ăn những món lạ cũng cần theo dõi sau khi bé bú mẹ có dấu hiệu gì của dị ứng hay không.
Các chất gây dị ứng phổ biến khác
Dị ứng côn trùng ở trẻ
Đối với hầu hết trẻ em, vết đốt bị côn trùng đốt sẽ vết sưng tấy, mẩn đỏ và ngứa ngáy bởi da trẻ em rất nhạy cảm. Nhưng đối với những trẻ bị dị ứng nọc độc côn trùng, vết đốt có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn.
Dị ứng thuốc
Thuốc kháng sinh là loại thuốc phổ biến nhất gây ra phản ứng dị ứng. Ngoài ra còn có rất nhiều thuốc khác có thể gây ra dị ứng.
Hóa chất
Một số loại mỹ phẩm hoặc bột giặt có thể khiến trẻ nổi mề đay. Điều đó có nghĩa là trẻ có phản ứng với các hóa chất trong các sản phẩm này, mặc dù có thể không phải lúc nào cũng là phản ứng dị ứng. Thuốc nhuộm, chất tẩy rửa gia dụng và thuốc trừ sâu được sử dụng trên bãi cỏ hoặc cây trồng cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng ở một số trẻ.
Đây cũng là lý do tại sao bác sĩ khuyên mẹ nên sử dụng nước tắm thảo dược cho trẻ sơ sinh. Nước tắm thảo dược từ nguyên liệu thiên nhiên dịu nhẹ sẽ không gây kích ứng và làm tổn thương da trẻ như các sản phẩm có chứa hóa chất khác.
Phản ứng chéo
Một số trẻ em có thể bị dị ứng thông qua phản ứng chéo. Ví dụ, những trẻ bị dị ứng với phấn hoa bạch dương có thể có các triệu chứng của dị ứng thực phẩm khi chúng ăn táo vì quả táo đó được tạo thành từ một loại protein tương tự như một thành phần nào đó có trong phấn hoa.
Hay một số những trẻ bị dị ứng với cao su (có trong găng tay cao su và một số loại thiết bị bệnh viện) có nhiều khả năng bị dị ứng với các loại thực phẩm như kiwi, hạt dẻ, bơ và chuối mà đến giờ chúng ta vẫn không rõ nguyên nhân.
Khi biết được nguyên nhân gây dị ứng ở trẻ, mẹ sẽ biết cách phòng ngừa để kiểm soát các triệu chứng dị ứng của bé một cách tốt nhất, tránh gây ra hậu quả đáng tiếc.
Ngoài ra, khi trẻ bị dị ứng, da thường mẩn đỏ hoặc nổi mề đay, bạn nên sử dụng nước tắm thảo dược cho trẻ thay vì dùng các sản phẩm có hóa chất có thể khiến vết phát ban của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.
Diệp An Nhi – Mẹ Tròn Con Vuông